Położenie szkoły - Jastrzębia
Położenie i środowisko przyrodnicze Jastrzębi
Na Pogórzu Ciężkowickim w obecnej gminie Ciężkowice, a w południowej części powiatu tarnowskiego, na zachód od Ciężkowic w dorzeczu Kąśnianki (w górnym biegu Jastrzębianki), na wysokości 270-305 m.n.p.m. położona jest wieś Jastrzębia. Otoczona jest od południa pasmem Jamnej (530 m.n.p.m.), a od północy pasmem Suchej Góry (400 m. .p.m.). Jastrzębia graniczy ze Słoną, Olszową, Jamną, Siekierczyną, Kąśną Górną, Kipszną, Polichtami.
Jastrzębia dzieli się na pomniejsze części zwane przysiółkami, wśród których wyróżniamy od strony południowej tzw. Nowy Świat, Podoliny, Podlas, Łazy, od zachodu tzw. Borys, Koniec Wsi, od strony północnej Budzyń i Księży Poddanych, natomiast centrum wioski stanowią Lipki oraz Bobowa. Rolniczy charakter tych terenów, duża liczba przysiółków decydują o istnieniu tu gęstej sieci dróg.
Jastrzębia leży w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego, ze średnią temperaturą powietrza roczną od 6º C do 8º C i roczną sumą opadów atmosferycznych od 600 do 1000 mm, średnią prędkością wiatru od 2,2 do 2,5 m/s, z wilgotnością względną od 76 do 80% i zachmurzeniem; dni pogodnych od 50 do 55, dni z mgłą od 30 do 50 w roku.
Na obszarze Jastrzębi spotyka się bór mieszany i sosnowy. Część skupiska leśnego zwana „Malińcem” występuje w południowej i zachodniej części wioski i przechodzi w lasy Siekierczyny, Bukowca, Jamnej czy Paleśnicy. Północno-zachodnią część wioski porasta las zwany „Zbójnikiem”, który przechodzi w lasy na obszarze Słonej, Kończysk i Policht.
Nazwa wsi
Zanim wioska przybrała obecną formę nazwy Jastrzębia upłynęło dużo czasu. Na przestrzeni dziejów zachodziło wiele zmian słowotwórczych. Spotykamy różne formy pisowni tej samej nazwy: Jastrzabya, Jasthrzabya, Jastrzambye, Jastrabya i Jastrzamba.
Prawdopodobnie na terenie obecnej wioski w początkach jej zasiedlenia była grupa osadników, która przyjęła wyżej wymienioną nazwę Jastrebi z powodu wielkiej ilości ptaków jastrzębi.
Natomiast legenda mówi o chłopcu z pewnej miejscowości, którego zwano Jastrzębiem. Był on dobrym młodzieńcem, każdemu pomagał i dzielił się tym, co posiadał. Znany był w całej okolicy. Pewnego dnia opuścił młodzieniec swój dom rodzinny, by bronić Ojczyzny. Walczył dzielnie, lecz został ciężko ranny. Obrażenia były tak poważne, że po kilku dniach zmarł. W czasie bitwy zasłużył się dla Ojczyzny. Dlatego też miejscowość, z której pochodził dzielny chłopiec, na jego cześć, została nazwana Jastrzębią. I ta nazwa pozostała do dzisiaj.
Początki wsi
Nie ma dokumentu lokacyjnego dla Jastrzębi. Tłumaczy się to tym, że obszar Jastrzębi był brany pod uwagę przy lokacji wsi Kąśna. Być może był oddzielny dokument lokacyjny dla samej Jastrzębi, ale zaginął. Jeśli Jastrzębia była lokowana razem z Kąśną, to wydarzenie to miało miejsce w 1344 roku. W 1383 r. jest już poświadczone sołectwo w Jastrzębi, którego powstanie należy upatrywać w dokumencie lokacyjnym.
Proces kolonizacyjny odbył się przy pomocy kolonistów niemieckich, ale w większej części przy współudziale osadników polskich – tak kolonistów, jak i sołtysów. Koloniści niemieccy osiedlali się tu razem z Polakami już pod koniec XIV i w połowie XV wieku i ulegali polonizacji. Dokument lokacyjny znosił wszelkie prawa, zwyczaje, powinności na rzecz dawnych właścicieli. W wiosce istniał sąd podlegający sołtysowi. Zasadźcą wsi Kąśna i prawdopodobnie Jastrzębi był Jakub, syn Racława. Wieś ta była lokowana na tzw. „surowym korzeniu”, czyli po uprzednim wykarczowaniu lasu. Sołectwo w tych wsiach przejął zasadźca i jego następcy.
O istnieniu parafii w Jastrzębi, a tym samym i wioski, świadczy dokument świętopietrza, jakie płaciła parafia w roku 1373.
W 1387 r. król Władysław Jagiełło nadał obie wioski wraz z Paleśnicą Piotrowi Rożenowi z Rożnowa i od tego czasu należały one do dóbr szlacheckich.
na podstawie:
"Wielka historia Małej Ojczyzny - zarys dziejów Jastrzębi"
Opracowała: Małgorzata Słomska
Jastrzębia 2005
